Alzheimer, hafıza, bilişsel fonksiyonlar, davranış ve kişilikte değişmelerle karakterize olmuş progresif nörodejeneratif bir hastalıktır. Günümüzde ise dünya çapında 366 milyon kişide diyabet bulunmakta olup, bu sayının 2030’larda 552 milyona ulaşması beklenmektedir. Tip 2 Diyabet, yüksek kan şekeri ve insülin direnciyle kendini gösteren bir rahatsızlıktır.
Alzheimer ve Tip 2 Diyabet İlişkisi
Literatürde Tip 2 Diyabet’in bilişsel fonksiyonlarda azalma ile güçlü bir bağlantısı olduğu bilinmektedir. Tip 2 Diyabet, enerji üretimi için nöronlarda gözlemlenen glukoz absorpsiyonunda azalma ile ilişkilendirilmiştir.
Tip 2 Diyabet ve Alzheimer’da insülin direnci, insülin büyüme faktörü sinyali, inflamatuvar yanıt, oksidatif stres vb gibi hücre içi yolaklardaki oluşan ortak mekanizmalardan ötürü, araştırmacılar Alzheimer’a Tip 3 Diyabet de demektedir.
İnsülin ve Alzheimer İlişkisi
Hiperglisemi (pre-diyabet) göstermeyen insülin dirençli hastalarda bilişsel azalma ve nörodejenerasyon bir çok çalışmada gözlemlenmiştir. İnsülin reseptörü, beyinde bulunan nöron ve glia hücrelerinde ifade olur. Beyinde, insülin ve insülin büyüme faktörü sinyali bilişsel fonksiyonlar için kurulan sinaptik plasitisitede rol oynayan önemli mekanizmalardandır. Şimdiye kadarki çalışmalara göre, Tip 2 Diyabet gösteren populasyondaki bireylerde farklı tip bilişsel bozukluklar gözlemlenmiştir. Dolayısıyla, bu kanıtlar, Tip 2 Diyabet’in nöronlar ve periferal insülin hassasiyetindeki rolünü desteklemektedir.
Tip 2 Diyabet ve Alzheimer Tip 3 Diyabet Midir?
Beyindeki insülin direnci, insülin düzeyindeki azalma ile kendini gösteren bir süreçtir. Özellikle insülin ve insülin büyüme faktörü (İBF) bozuklukları beyindeki insülin ve İBF polipeptitlerin değişen ifadeleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu bulgular, insülin ile ilişkili mekanizmaların Alzheimer’ın patogenezindeki rolünü desteklemektedir. Bu açıdan bakıldığında, Alzheimer’ın, Tip 1 Diyabet (insülin eksikliği) ve Tip 2 Diyabet (insülin direnci) hastalıklarında görülen karma özellikleri taşıdığı düşünülebilir. İnsülin, serebral glukoz alınımı ve metabolizmayı stimüle ettiği için, insülin sinyalindeki bozukluklar, glukoz metabolizmasında hasarlara, reaktif oksijen türü üretimine, DNA hasarına ve sonuç olarak beyindeki insülin reseptörlerindeki baskılanma bilişsel bozukluğa yol açabilir. Bu yüzden Alzheimer’a Tip 3 Diyabet denebilir.
Dolayısıyla, Tip 2 Diyabet ve Alzheimer birbirinden ayrı iki hastalık gibi düşünülse de, son çalışmalar bu iki hastalığın patofizyolojik değişimler ve sinyal yolakları gibi ortak mekanizmaları içermesinden ötürü, araştırmacıların Tip 3 Diyabet olarak adlandırmasına sebep olmuştur.
İlk yorum yapan olun