HIV Virüsü Nasıl Bulaşır?

HIV Virüsü Bir Kişiden Diğerine Nasıl Bulaşır?

HIV virüsü taşıyan bireylerdeki bazı sıvılar – kan, sperm, pre-seminal sıvı, rektal sıvılar, vajinal sıvılar ve anne sütü- HIV virüsünü bulaştırabilir. Bu sıvıların bulaşmayı sağlayabilmesi için mukoz membranlarla veya hasar görmüş dokuyla temas halinde olması ya da direk olarak kan yoluna girmesi gerekir. Mukoz membranlar rektum, vajina, penis ya da ağızda bulunmaktadır.

HIV’in bulaşma yolları

• HIV pozitif bireyle yapılan korunmasız anal ve vajinal seks

HIV negatif partner için, alıcı konumunda yapılan anal seks en çok risk taşıyan cinsel davranıştır, ama HIV virüsü verici konumunda yapılan korunmasız anal seksten de bulaşır.

• HIV pozitif birey ile iğne ya da şırınga paylaşımı bulaşmaya neden olabilir.
• Hamilelik sırasında anneden bebeğe ya da doğum ve anne sütünden bulaşabilir.
• Oral seks sırasında bulaşma riski vardır.
• HIV ile kontamine olmuş kan ürünleri, organ doku transplantları ya da kan transfüzyonu sırasında bulaşma riski vardır.

HIV Dış Ortamda Ne Kadar Süre Yaşar?

HIV insan vücudu dışında (dış ortamda) uzun süre yaşayamaz. HIV aşağıdaki durumlarda bulaşmaz.

• Sivrisinek ısırması
• HIV pozitif bireyin kanını barındırmayan tükürük, göz yaşı ya da ter.
• Sarılma, el sıkışma, tuvalet paylaşımı, sosyal öpüşme (CDC, 2017a)

HIV Testleri Nelerdir?

Hiçbir HIV testi virüsü enfeksiyondan hemen sonra belirleyemez. Bir testin enfeksiyonu ne kadar yakın belirlediği farklı faktörlere ve testin özelliğine bağlıdır. 3 çeşit HIV enfeksiyonu testi vardır. Bunlar antikor testleri, dördüncü nesil testler ve nükleik asit testleridir.

Antikor testleri: Bu testler, kişinin vücudunda HIV virüsüne karşı gelişen antikor denen proteinleri belirler. Bir kişinin vücudunda HIV’e karşı testin belirleyebileceği kadar yeterli antikor oluşabilmesi için geçecek süre 3 hafta ile 12 hafta arasında olabilir.

4. Nesil Testler: Bu testler HIV antijen ve antikoruna aynı anda bakarlar. Antijenler akut HIV enfeksiyonu evresinde oluşurlar. Bir kişinin vücudunda 4. Nesil testlerin HIV’i yeterli ölçüde antijen ve antikora bakarak belirlemesi 2 ile 6 hafta arasındadır.

Nükleik Asit Testleri: Bu testler HIV virüsüne kanda bakarak bulaşmayı belirleyen en hızlı testlerdir. Nükleik asit testlerinin HIV virüsünü belirlemesi 7 ile 28 gün arasındadır. Bu testler oldukça pahalı olmakla birlikte, eğer birey yüksek riskli aktivitede bulunmadıysa rutin olarak HIV tanısında çokça kullanılmamaktadır.

HIV testleri oldukça doğru sonucu vermesine rağmen, sağlık personeli tarafından konulan tanının doğru olduğuna emin olmak için, testler tekrar edilebilir (CDC, 2017b)  

Medikal Editör: Dr. Cengiz Çil

Kaynaklar

HIV/AIDS. (2017a, June 06). Retrieved September 03, 2017, from https://www.cdc.gov/hiv/basics/transmission.html

HIV/AIDS. (2017b, May 18). Retrieved September 03, 2017, from https://www.cdc.gov/hiv/testing/index.html