Melatonin Hormonu Romatoid Artrit Hastalığında Rol Oynayabilir Mi?

Romatoid Artrit Nedir?

Romatoid artrit insan eklemleri ve daha fazlasını etkileyen kronik enflamatuvar bir hastalıktır. Bazı insanlarda bu durum, cilt, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları dahil olmak üzere çok çeşitli vücut sistemlerine zarar verebilir.

Romatoid artrit otoimmün bir rahatsızlıktır. Yani romatoid artrit, bağışıklık sisteminiz yanlışlıkla kendi vücudunuzun dokularına saldırdığında meydana gelir.

Sonuç olarak eklemlerde ve vücudun diğer bölümlerinde meydana gelen tahribiyat sebebiyle hastalarda kemik erozyonu ya da kemik deformitesi meydana gelebilmektedir.

Melatonin Hormonu Nedir? Ne İşe Yarar?

Melatoninin epifiz bezinden üretilmesi ve salınması, günlük (sirkadiyen) net bir ritim ile gerçekleşir. Bir kez üretildikten sonra, kan dolaşımına ve beyin omurilik sıvısına (beyin ve omurilik etrafındaki sıvı) salgılanır ve uzak organlara sinyaller iletir. Melatonin, beyinden vücudun tüm bölgelerine dolaşım yoluyla taşınır. Melatonin için spesifik reseptörler adı verilen proteinleri eksprese eden dokular, gece dolaşımdaki melatonindeki tepe noktasını tespit edebilmekte ve bu, vücuda gece vakti geldiğini göstermektedir. Gece saatlerinde melatonin seviyeleri gündüz konsantrasyonlarından en az 10 kat daha yüksektir. Sonuç olarak geceleri melatonin seviyemiz pik yapar. Bu yüzden iyi bir uyku önemlidir.

Melatonin, immün yanıtı uyarabilir ve akut stres, viral hastalıklar veya ilaç tedavisine ikincil immün yetmezlikleri düzeltebilir. Melotonin spesifik reseptörlerine bağlanması, sitokin üretimi ve bağışıklık fonksiyonunda bir düzenleme ile sonuçlanmıştır. Genel olarak, melatoninin immüno-geliştirici etkisinin, T hücresine bağımlı antijenlerle sınırlı olduğu ve en çok immün baskıya maruz kalmış durumlarda belirgin olduğu görülmektedir. Örneğin, melatonin, stres olayları veya glukokortikoid tedavisi tarafından indüklenen immünolojik depresyonu tamamen önleyebilir veya yumuşak doku travması ve hemorajik şoktan sonra depresif immünolojik fonksiyonları eski haline getirebilir.

Bu bağlamda, melatonin, Th hücrelerinin tepkilerini arttırma, kortikosteroidlerin immünosüpresif etkisini engelleme ve B hücrelerinin ve belki de T hücresi öncüllerinin apoptozunu (programlanmış hücre ölümü) inhibe etme kabiliyetinden dolayı romatoid artrit gibi bir otoimmün hastalıkta yer alabilir. Bu nedenle, endojen melatonin üretimini artıran faktörler romatoid artrit etiyolojisinde rol oynayabilir.

Romatoid artritin coğrafi dağılımının, kuzey-güney gradyanı gösterdiğine dikkat etmek ilginçtir; yüksek enlemler, romatoid artrit insidansı ve ciddiyeti ile ilişkilidir. Fotoperiyoddaki mevsim ile ilişkili değişkenlik, özellikle uzun kış gecelerinde melatonin üretiminin artması anlamına gelebilir. Ek olarak, romatoid artritin klinik semptomları, eklem sertliği ve ağrının sabahın erken saatlerinde daha belirgin olmasıyla sirkadiyen ile ilişkili bir varyasyon gösterir. Yine benzer şekilde, insan pro-enflamatuar sitokin üretimi, plazma kortizolunun en düşük olduğu bir zamanda gece ve sabah saatlerinde en yüksek seviyelere sahip bir günlük ritmiklik sergiler. Uygun olmayan bir düşük kortizol salgılanması romatoid artrit hastalarında enflamatuar hastalığın diğer bir tipik özelliğidir . Genel olarak, Melatonin bir anti-kortikosteroid etkisi gösterdiğinin altını çizmek ilginçtir. Bu nedenle, eklem sabahı sertliği gibi romatoid artrit sinovitinin klinik semptomları, melatonin sentezi ve salıverilmesinin sirkadiyen ritmi ile ilgili olabilir. Yapılan bir çalışmada, romatoid artrit hastalarından alınan makrofajlarla melatonin üretimi ile IL-12 ve NO üretimi arasındaki yakın ilişkiyi kuvvetle desteklemektedir. Ayrıca romatoid artrit hastalarının, melatoninin gece serum konsantrasyonu sağlıklı kontrollerden daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Yine, melatonin sirkadiyen ritminin eğrisi altındaki alan romatoid artrit hastalarında anlamlı olarak daha yüksektir. Daha ilginç olarak, bu bulguyu bir kuzey Avrupa ülkesinden (Estonya) romaotid artrit hastalarında serumdaki melatonin konsantrasyonunu, bir Güney Avrupa ülkesinden (İtalya) eşleşen romatoid artrit hastaları ile gösterilenlerle karşılaştıran başka bir çalışmada doğrulanmıştır. Sirkadiyen serum melatonin (ve TNF-a) konsantrasyonları kuzeyde güney hastalara göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Ek olarak, her iki hasta grubundaki melatonin ve TNF-a konsantrasyonları cinsiyet ve yaşa göre kontrollere kıyasla artmıştır.

Sonuç olarak melatonin romatoid artritin patogenezinde rol oynayabilir.

Kaynaklar

Maestroni, G. J., Cardinali, D. P., Esquifino, A. I., & Pandi-Perumal, S. R. (2005). Does melatonin play a disease-promoting role in rheumatoid arthritis?. Journal of neuroimmunology, 158(1-2), 106-111.