Bağışıklık sistemi vücudumuzu koruyan hücrelerin işbirliği içinde çalışmasıyla savunmayı gerçekleştirir. Bu sistem içerisinde iki önemli konak savunma mekanizması doğal (innate) ve edinsel (adaptif) immünitedir. Doğal immünitede mikropların girmesini engellemek için ilk savunma hattı epitelde bulunan özelleşmiş hücrelerden oluşmaktadır. Örneğin mikrop epitel hücresini deldiğinde dokulara ya da dolaşıma girdikleri zaman, doğal öldürücü hücreler (bir çeşit lenfosit türü) ya da kompleman sistem proteinleri tarafından saldırılırlar. Doğal bağışıklık yanıtı birçok enfeksiyonda birincil yanıt olsa da, bir çok mikrop doğal immun yanıta direnecek şekilde gelişebilir.
Edinsel (adaptive) immün yanıt ise, lenfositler ve antikorlardan oluşan, mikropların ürettiği değişik maddeleri ve aynı zamanda enfeksiyona yol açmayan maddeleri de tanıyarak reseptörlerle vücudun savunma mekanizmasını oluşturmaktadır. Örneğin, antikorlar mikroplara bağlandığında, bu mikroplar fagositlerce daha kolay algılanabilmekte, ve doğal immünitenin bir parçası olan fagositlerce sindirilip yok edilebilmektedir. Edinsel immünitenin çeşitleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 1: Edinsel Bağışıklığın Çeşitleri
| Edinsel Bağıklığın Çeşitleri | Yanıt Veren Lenfosit Tipi | Fonksiyon |
| Hümoral İmmünite | B Lenfositleri (Hücre dışı mikroplar) | Enfeksiyonları durdurma ve hücre dışı mikropları uzaklaştırma |
| Hücresel İmmünite | Yardımcı T Lenfositleri | Makrofajları aktive etme ve enfekte hücreleri öldürme |
B lenfositlerinin ürettiği antikor denilen proteinler dolaşımda mikropları ya da toksinleri nötralize ederler. Hücre içi mikroplara karşı savunma ise T lenfositleri tarafından gerçekleştirilmektedir. B lenfositleri hücre dışı mikropları tanırken T lenfositleri hücre içindeki mikropların ürettiği antijenleri tanıyarak savunmada görev alırlar. Edinsel immün yanıtın özellikleri tablo 2’de verilmiştir.ü
Tablo 2: Edinsel İmmün Yanıtın Özellikleri
| Edinsel İmmün Yanıtın Özelliği | İmmünitedeki Rolü |
| Edinsel İmmün Yanıt Özgüldür. | Bu sayede çok sayıda mikrop tanınır ve bunlara yanıt oluşturulur. Daha önce maruz kalınan antijenle yeniden karşılaşıldığında artmış immün yanıt oluşturulmaktadır. Özgüllüğün temelinde lenfositlerin pekçok farklı klondan oluşması ve herbir klonun diğer lenfosit klonlarından farklı bir antijen reseptör dağılımına sahip olmasıdır. Klonal seçilim farklı antijenlere özgü lenfosit klonlarının bu antijenlerle henüz kaşılaşmadan önce oluştuğunu varsaymaktadır. |
| Edinsel İmmün Yanıtta Bellek Vardır. | Bu sayede immun yanıtın artması sağlanır. Bellek sayesinde immün sistem daha önce karşılaştığı antijeni tanır ve bu antijenle tekrar karşılaştığında ikincil bir immün yanıt oluşturur. Bu yanıt ilk oluştuurulan yanıta göre daha hızlı, daha büyüktür. Dolayısıyla yanıtın etkisi ve verimliliği artmış olur. |
| Edinsel İmmün Yanıtta Öz-ayrımı Vardır. | Bu sayede konak kendi hücrelerine zararlı immün yanıtı önlemiş olur. |
| Edinsel İmmün Yanıtta Özelleşme Vardır. | Bu sayede farklı mikroplara karşı verilecek olan immün yanıtlar bu mikroplara karşı en uygun savunmayı sağlar. |
İmmün sistem çeşitli hücrelerden oluşmaktadır. Tablo 3’te bu hücre tiplerinin görevleri verilmiştir.
Tablo 3: İmmün Sistem Hücreleri
| Lenfositler | İşlevleri |
| B Lenfositleri | Hümoral immünitede rol oynar. |
| T Lenfositleri | Hücresel immünitede rol oynar. |
| Doğal Öldürücü Hücreler | Doğal immünitede rol oynar. |
| Antijen Sunan Hücreler | İşlevleri |
| Dendritik Hücreler | T hücre yanıtının başlamasını sağlar. |
| Makrofajlar | Hücresel immünitenin başlaması ve efektör evreye dönüşümde görevlidir. |
| Foliküler Dendritik Hücreler | B hücrelerine antijen sunumunda görev alır. |
| Efektör Hücreler | İşlevleri |
| T Lenfositleri | Yardımcı T hücreleri ve sitotoksik T hücreleri –
Antijenlerin ortadan kaldırılmasında rol oynar. |
| Makrofajlar ve monositler | Fagosit sistemi hücreleri |
| Granülositler | Nötrofiller ve Eozonofiller |
Kaynaklar
güzel ve önemli bilgiler teşkkürler