136 yıllık problem çözüldü…
DNA’nın mitotik kromozom haline katlanma mekanizması çok ayrıntılı bir şekilde açığa çıkarıldı.
Massachusetts Üniversitesi Tıp Okulu sistem biyolojisi öncülüğündeki uluslararası grup hücrelerin nasıl hızlı bir şekilde uzun düğüm şeklinde kromozomlara katlandığını ve hücrenin bölünmesi için gereken küçük, sıkı sarılmış demetlere nasıl sıkıştırıldığını adım adım buldu.
18 Ocak 2018’de Science dergisinde “A Pathway for Mitotic Chromosome Formation” ismiyle yayımlanan çalışma mitotik kromozomların katlanmasına dair şaşırtıcı sonuçlar içeriyor. Araştırmacılar çeşitli görüntüleme, simülasyon ve Hi-C tekniklerini kullanarak, profaz aşamasında, interfaz organizasyonunun kondensin isimli proteine bağımlı olarak hızlıca kaybolduğunu ve ardışık düğümlerin nasıl oluştuğunu göstermişler. Ardından, prometafazda, 80 kb’lık iç düğümlerin 400 kb’lık dış düğümlerle nasıl iç içe geçtiğine ve helikal düzenlenmeye dair ilginç sonuçlar vermekteler.
Mitoz bölünme sırasında, hücrelerimiz ikiye bölünmeye hazırlanırken genetik materyali kardeş hücrelere aktarırlar. Bu esnada kromozomlar bir telefon kablosu gibi düğüm halini alır ve yaklaşık olarak 2 metre DNA’yı mikroskobik paketlere sıkıştırır. Hücreler bu yoğun kümelenmiş DNA’ları bölünen hücrelere aktarır. Ardından kromozomlar tekrar parçalara ayrılır. Bu hücre içinde dinamik bir süreçtir.
Videoda simüle edilen bu süreçte de görebileceğiniz gibi condensin I ve II adlı proteinlerin bu süreçte önemli işlevleri bulunmaktadır. Hücrelerimizin kullandığı condensin proteinlerine bağımlı bu zeki ve zarif strateji sayesinde mitotik kromozom oluşuman dair moleküler mekanizma aydınlatılmış bulunmakta.
Bakalım daha neler göreceğiz.
Kaynaklar
Johan H. Gibcus et al., “A Pathway for Mitotic Chromosome Formation.” Science. Published online January 18, 2018. doi: 10.1126/science.aao6135
İlk yorum yapan olun