Çocuk yetiştirme tarzınızın çocuğun kilosundan kendini nasıl hissedeceğine kadar çeşitli alanlarda çocuğunuzu etkileyebileceğini biliyor muydunuz?
Çocuk yetiştirme tarzınız, çocuğunuzla nasıl iletişim kurduğunuz ve onu nasıl disiplin ettiğiniz çocuğunuzun sağlıklı büyümesi ve gelişimini desteklemekte ve kısaca çocuğunuzun yaşamını etkilemektedir.
Araştırmacılar 4 tane ebeveynlik tarzı belirlemişlerdir. Her bir tarz çocuk büyütmek için farklı yaklaşım içermektedir.
1- Otoriter Ebeveynlik Tarzı
Aşağıdaki koşullardan hangisi sizi anlatmaktadır?
- Çocuğunuzun görüp duyulmaması gerektiğini düşünüyorsunuz.
- Kendi kurallarınızın doğru olduğuna inanıyorsunuz.
- Çocuğunuzun duygularını dikkate almıyorsunuz.
Yukarıdaki koşullardan herhangi biri doğru ise otoriter ebeveyn olabilirsiniz. Otoriter ebeveynler çocuklarının istisna olmadan kuralları takip etmesini ister. Otoriter ebeveynlerin çocukları bir kuralın ardından soru sorduklarında onların dilinden düşmeyen bir söyleyiş vardır: “Çünkü ben böyle istiyorum (söyledim)”. Bu tür ebeveynler çocuklarıyla pazarlık yapmazlar ve çocuklarının itaat etmesini isterler. Onlar ayrıca çocuklarının herhangi bir soruna dahil olması ya da sorunla başa çıkmasını istemezler. Sadece kurallar koyarak çocuklarının fikirlerini önemsemeden çocuklarının sonuçları uygulamasını isterler.
Otoriter ebeveynler disiplin yerine çocuklarına ceza uygularlar. Bu yüzden çocuklarına daha iyi seçimler yapmayı öğretmek yerine, çocuklarının suçluluk duymasına sebep olurlar.
Otoriter ebeveynler tarafından büyütülmüş çocukların kurallara daha sık uyduğu gözlemlenmiştir. Ancak onların bu itaatkarlığı, özsaygı problemleri ile sonuçlanabilir. Çünkü fikirleri önemsizdir. Ayrıca düşmanca ve agresif tavır takınabilirler. Gelecekte işlerin nasıl daha iyi olabileceğine odaklanmak yerine, genellikle ailelerine duydukları öfkeye odaklanabilirler. Otoriter aileler genelde katı olduğu için, ceza almamak adına bu çocuklar iyi yalan söyleyen bireyler olabilir.
2- Yetkili Ebeveynlik
Aşağıdaki koşullardan hangisi sizi anlatmaktadır?
- Çocuğunuzla olumlu bir ilişki kurmak ve sürdürmek için çok çaba gösterirsiniz.
- Kurallarınızın ardındaki nedenleri açıklarsınız.
- Kuralları uygular ve sonuç verirsiniz, ancak çocuğunuzun duygularını dikkate alırsınız.
Yukarıdaki koşullardan herhangi biri doğru ise yetkili ebeveyn olabilirsiniz. Bu tür ebeveynlerin kuralları vardır ve sonuçları kullanır. Aynı zamanda çocuklarının fikirlerini önemserler. Yetkili ebeveynler davranış problemlerini çocuklarda başlamadan önce önlemeye zaman ve enerji harcarlar. Övgü ve ödüllendirme sistemleri gibi iyi davranışları pekiştirecek olumlu disiplin stratejileri kullanırlar.
Yetkili ebeveynler tarafından yetiştirilen çocukların daha mutlu ve başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Aynı zamanda daha doğru karar vererek kendi güvenlik risklerini analiz edebilirler.
Araştırmacılar, yetkili ebeveynleri olan çocukların düşüncelerini ifade etme konusunda kendilerini rahat hisseden sorumlu yetişkinler olma ihtimalinin en yüksek olduğunu bulmuşlardır.
3- İzin Veren Ebeveynlik
Aşağıdaki koşullardan hangisi sizi anlatmaktadır?
Kuralları koyarsınız ama onları nadiren uygularsınız.
Sonuçları çok sık vermezsiniz.
Çocuğunuzun sizden az müdahale ederek en iyi öğrenebileceğini düşünüyorsunuz.
Bu ifadeler tanıdık geliyorsa, izin veren bir ebeveyn olabilirsiniz. İzin veren ebeveynler müsamahakardırlar. Çoğunlukla ciddi bir sorun olduğunda araya girerler. Çabuk bağışlarlar, ve çocuk çocuktur düşüncesi içindelerdir. Bu tür ebeveynler çocuk yalvardığında, çocuğa ayrıcalık tanırlar.
Bu tür ebeveynler çocuklarıyla bir arkadaş gibidirler. Genellikle çocuklarını kendi problemleri hakkında konuşmak için cesaretlendirirler ama kötü davranışları ve zayıf seçimlerini yapmamaları için cesaretlendirmezler. Bu şekilde büyüyen çocuklarda akademik açıdan problemler gözlemlenmiştir. Bu çocuklarda aynı zamanda, davranışsal problemler ve otorite ve kuralları kabul etmeme eğilimleri vardır. Daha az özsaygı ve üzüntü raporlanmıştır. Bu çocuklarda aynı zamanda sağlık sorunları ile karşı karşıyadır. Mesela izin verici aileler çocuklarının fast food yemesini engellemedikleri için obezite görülebilir.
4- Dahil Olmayan Ebeveynlik
Aşağıdaki koşullardan hangisi sizi anlatmaktadır?
- Çocuğunuza okul veya ev ödevi hakkında soru sormazsınız.
- Nadiren çocuğunuzun nerede olduğunu ya da kiminle birlikte olduğunu biliyorsunuzdur.
- Çocuğunuzla fazla vakit geçirmezsiniz.
Bu ifadeler tanıdık geliyorsa, dahil olmayan bir ebeveyn olabilirsiniz. Bu tür ebeveynler çocuğunun ne yaptığı hakkında çok fazla bilgiye sahip değildirler.
Bu tür ebeveynler, çocuklarının kendi kendine büyümelerini beklemekle birlikte, çocuklarının fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamak için fazla zaman ve enerji harcamazlar ve çocuk gelişimi hakkında bilgi sahibi değildirler. Genelde ev, iş, faturaları ödeme ya da parasal konularla ilgilenirler.
Bu şekilde büyüyen çocuklarda, öz-saygı problemi gelişmektedir. Aynı zamanda sıklıkla davranışsal problemler ve mutsuzluk gözlemlenmektedir.
Kaynaklar
https://www.verywell.com/types-of-parenting-styles-1095045
1 Trackback / Pingback